Zagrożenia wynikające ze stosowania diety BARF na podstawie własnej praktyki medycznej

W ostatnim czasie na fali „powrotu do natury” i naturalnego odżywiania coraz częściej u zwierząt towarzyszących stosowana jest dieta BARF (bone and raw food, biologically appropriate raw food). Stała się ona popularna wśród posiadaczy zwierząt, którzy stali się „wyznawcami” tej metody żywienia. Niestety, często nie idzie za tym w parze znajomość fizjologii oraz dietetyki i potrzeb żywieniowych zwierząt, jak też zagrożeń związanych z tym sposobem żywienia – szczególnie u zwierząt w okresie wzrostu. 

W artykule przedstawiono niektóre niebezpieczeństwa stosowania diety BARF na podstawie przypadków chorobowych powiązanych z tym sposobem odżywiania.

Przypadek 1. 

Właścicielka psów stosuje dietę BARF od kilu lat. Jako świadomy hodowca wykonuje raz do roku kontrolne badania morfologiczne i biochemiczne u wszystkich posiadanych psów (cztery psy rasy whippet). Psy zostały zgłoszone do kontrolnego badania ze względu na utratę masy mięśniowej i postępującą niechęć do ruchu. W związku z brakiem jakichkolwiek objawów klinicznych, z wyjątkiem uogólnionej bolesności mięśni, wykonano badanie biochemiczne krwi (profil geriatryczny Vetlab), które wykazało znaczne podwyższenie wartości CK (kinazy kreatyninowej będącej miernikiem uszkodzenia tkanki mięśniowej). Z wywiadu wynikało, że zwierzęta – pomimo niezmienionego apetytu – traciły masę ciała. Psy nie uległy w ostatnim czasie urazom mechanicznym ani nie wykonywano u nich iniekcji domięśniowych. W związku z powyższym poszerzono diagnostykę o oznaczenie przeciwciał przeciwko pierwotniakom Neospora spp. oraz Toxoplasma. Wyniki badań wykazały znaczne podwyższenie miana przeciwciał zarówno przeciwko Neospora spp., jak i Toxoplasma spp.

Zastosowano leczenie klindamycyną 15 mg/kg m.c. (12,5–25 mg/kg m.c. 2 × dziennie, zalecane dawki) przez 4 tygodnie. Ze względu na długotrwałe utrzymywanie się miana przeciwciał przeciwko wyżej wymienionym pasożytom, do oceny skuteczności leczenia zastosowano oznaczenie białka C-reaktywnego (C-reactive protein – CRP) po 4 tygodniach leczenia. Wynik mieścił się w granicach fizjologicznych. Właścicielka stwierdziła przyrost masy ciała o ok. 2 kg oraz ustąpienie niechęci do ruchu. 

Toksoplazmoza kojarzona jest najczęściej z kotami, a zatem często pomijana w diagnostyce różnicowej zaburzeń motoryki u psów. Coraz częstsze stosowanie w diecie zwierząt surowego mięsa jest dla nich potencjalnym zagrożeniem inwazją tych pasożytów. Tkanka mięśniowa, narządy wewnętrzne oraz mleko mogą być źródłem infestacji dla pacjenta. Do najczęściej wykrywanych w mięsie pierwotniaków należą właśnie Toxoplasma, Neosporoza oraz Sarcocystis spp. Zwykle do zarażenia dochodzi poprzez połknięcie oocyst Toxoplasma lub poprzez zjedzenie tkanek zwierząt (cyst tkankowych pierwotniaka). Należy pamiętać, że toksoplazmoza jest zoonozą. 

Kolejny pierwotniak Neospora caninum także jest istotnym czynnikiem chorobotwórczym u psów. Najczęściej do zakażenia dochodzi u psów polujących lub zwierząt przebywających w kontakcie z bydłem. Odwrotnie niż toksoplazmoza, neosporoza nie ma potencjału zoonotycznego. 
 

Przypadek 2.

Do kliniki zostały skierowane dwa psy rasy whippet tej samej właścicielki co w przypadku 1. w wieku 10 i 8 lat. Przyczyną konsultacji było zwiększone pragnienie, utrata masy ciała oraz u jednego z nich wymioty. Podczas badania klinicznego stwierdzono różowe błony śluzowe, CRP w normie, węzły chłonne dostępne do badania bez zmian, brzuch miękki niebolesny, temperatura ciała bez zmian. Osłuchowo tachykardia ok. 138 bpm, nad polami płucnymi osłuchowo brak zmian. Według relacji właściciela, objawy rozpoczęły się w krótkim czasie po zmianie dostawcy diety BARF, którą psy były żywione od długiego czasu. Ze względu na objawy polidypsji oraz poliurii zlecono badanie krwi (profil geriatryczny poszerzony Vetlab) oraz badania moczu.

Badania biochemiczne wykazały podwyższony poziom T4. Warto przypomnieć, że u psów tzw. wzrokowców, do których zalicza się charty, rhodesiany ridgebacki oraz wilcza...